به گزارش راهبرد معاصر؛ نشریه "آتلانتیک" در گزارشی به نوشته "یاسمین سرهان" به بررسی این سوال میپردازد که کدام عده از رهبران جهانی تمایل بیشتری برای ماندن ترامپ بر عرصه قدرت دارند. دونالد ترامپ در گفتگو با باب وودوارد، خبرنگار واشنگتن پست روابط دوستانهای را که با برخی از رهبران جهانی دارد، جالب و خندهدار توصیف کرده و گفته است: «هر چه که افراد سختتر و بدتری باشند، بهتر با آنها کنار میآیم، در حالی که چندان تمایل ندارم با رهبرانی که رابطه با آنها ساده و بدون زحمت است، کنار بیایم و برای این گروه تلاشی هم نمیکنم».
در حال حاضر ترامپ نقش ایالات متحده آمریکا در جامعه جهانی را به کلی زیر پا گذاشته است؛ او آمریکا را از بسیاری از توافقهای بینالمللی خارج کرده و موجبات خروج از مهمترین نهادهای بینالمللی را فراهم آورده است که اعتبار آن را تضعیف کردهاند. با این حال شاید یکی از بارزترین راههایی که وی برای تغییر امور جهانی آنطور که خودش میخواهد، انتخاب کرده است، نوع روابط دوستانهاش با یک سری از رهبران کشورهای مختلف دنیاست که از نظر مواضع رفتاری تا حدودی تعجب برانگیز هستند. گرایش ترامپ به سیاستهای شخصیتی مشخصی موجب شده است که به رهبرانی گرایش پیدا کند که وی برخی از ویژگی های خود را در آنها میبیند از این رو اکثر متحدان ترامپ همانند خودش پوپولیستها و ملیگرایانی هستند که نسبت به هنجارهای جامعه بی اعتنا بوده و اصل را بر تحقیرِ مخالفانشان قرار دادهاند و تنها برای تقویت جایگاه قدرت خود حاضر به فداکاری هستند.
برخی از این رهبران از شرکای سنتی جامعه آمریکا بودهاند و برخی دیگر کشورهایی هستند که پیش از ترامپ، آمریکا با آنها روابط سختگیرانهتری داشته است با این وجود هماکنون همه آنها از داشتن یک شخصیت همفکر در کاخ سفید ابراز خرسندی میکنند- کسی که نه تنها مایل است به آسانی چشم خود را به روی تمام تمایلات غیرلیبرال ببندد، بلکه طرفداران این عقیده را را تحسین هم میکند. به این ترتیب برخی از رهبران جهانی هستند که در شرایط کنونی به خاطر وجود ترامپ بیشترین بهره را برده و اگر این دوره آخرین دوره ریاستجمهوریاش باشد، بیشترین آسیب را تجربه خواهند کرد.
اگر یک رهبر جهانی وجود داشته باشد که کاملا خود را نسبت به خواستههای ترامپ متعهد کرده باشد، آن یک نفر بولسونارو، رئیس جمهور برزیل است. او به عنوان یک شخصیت راستگرای افراطی از همان ابتدای سال 2018 که به عنوان رئیسجمهور برزیل انتخاب شد، با دنبال کردن سیاستهای پوپولیستی خود به درخواستهای غیرصلحآمیز ترامپ در رابطه با فعالیتهای سیاسی پاسخ مثبت داد و همانند ترامپ شروع به اظهاراتی خشن در مورد زنان و اقلیتها کرد، علیه کارشناسان و اخبار به اصطلاح جعلیشان اظهارات تندی کرد و بر گسترش نظریات توطئه در مورد کشورش تاکید بسیار کرد. وی در پی همکاریهای خود با رئیسجمهور آمریکا به «ترامپ برزیل» معروف شده و حتی سعی کرده است با تقلید از شعار ترامپ مبنی بر «اول آمریکا» در برزیل شعاری با همین مضمون تحت عنوان «برزیل مهمتر از همه» تصویب و بر متعهد بودن به آن تاکید میکند.
این تلاشهای بولسونارو نتیجه داده است و اکنون نه تنها وی با رئیسجمهور آمریکا مقایسه میشود بلکه خود را به عنوان یکی از حامیان اصلی دولت ترامپ معرفی کرده و به وی وفادار است. روابط بولسونارو و ترامپ هر روز عمیقتر میشود با این حال این روابط هنور هم نتوانسته مزایای مشخصی برای کشور برزیل به خصوص در حوزه روابط تجاری ارمغان بیاورد. با این بولسونارو مزایای شخصی بسیاری از این رابطه نصیب خود کرده است. ترامپ با دعوت از رهبر برزیل برای حضور در کاخ سفید و تایید روابط نزدیکشان، به بولسونارو اعتبار زیادی بخشید و در ماجرای آتشسوزیهای سال گذشته آمازون نیز ترامپ تنها رهبری بود که با حمایت مالی از بولسونارو از اقداماتش در این زمینه تقدیر کرد این در حالی است که افرادی همچون آنگلا مرکل و امانوئل مکرون از نحوه مدیریت آتش سوزی وی ابراز نگرانی کردند و همین موجب شده است که برزیل رابطه با امریکا را به اروپا ترجیح دهد.
این در حالی است که بسیاری معتقد هستند در صورت روی کار آمدن دولت جو بایدن این روابط تقریبا قطع خواهد شد و بولسونارو نیز تاکنون اقدامی برای حمایت از نتایج احتمالی انتخابات مبنی بر پیروزی بایدن انجام نداده است. او علاوه بر ابراز حمایتش از ترامپ به دلیل وعدههایی که بایدن در پی اولین مناظره با ترامپ به منظور جلوگیری از جنگلزدایی در آمازون مطرح کرده است، نگاهی انتقادی به وی دارد. از آنجایی که برزیل در حال حاضر با اتحادیه اروپا، چین، آرژانتین روابط خوبی ندارد، آمریکا بهترین گزینه برای کسب حمایتهای لازم در این کشور است اگرچه بسیاری معتقد هستند بولسونارو حتی می تواند راهی انتخاب کند تا از پیروزی بایدن نیز به نفع خود استفاده کرده از انزوای بیش از حد برزیل در صورت شکست ترامپ جلوگیری نماید.
اوربان نیز مانند بولسونارو کاملاً متقاعد شده است که انتخابات به کدام سمت پیش خواهد رفت.در ماه گذشته اوربان در گفتگو با رویترز عنوان کرد: «ما روابط خوبی با دونالد ترامپ داریم، روابطی که در صورت پیروزی بایدن حتما تقلیل پیدا خواهد کرد با این وجود هیچ جای نگرانی برای ما نیست. با این حال وی پیش بینی کرده است که ترامپ پیروز انتخابات خواهد بود. اوربان به عنوان فردی غیر دیپماتیک شناخته میشود. او یکی از حامیان گستاخ دموکراسی غیرلیبرال است، او به قانون ، نهادهای دموکراتیک یا آزادی مطبوعات اهمیتی نمی دهد. گرچه تمایلات خودکامه وی باعث شده است که دوستان کمی در اتحادیه اروپا یا دولت های گذشته ایالات متحده داشته باشد، اما با این وجود اعتماد ترامپ را جلب کرده است. ترامپ در سفر سال گذشته اوربان به واشنگتن عنوان کرد او برای حفظ امنیت کشورش کارهای بزرگی انجام داده است و در سراسر اروپا یک رهبر قابل اعتماد است، هر چند شاید اقداماتش تا حدودی شبیه من بحث برانگیز بوده باشد اما مشکلی در مورد عملکرد وی وجود ندارد.
در همین راستا، حزب راست افراطی به عنوان حامی اوربان دیدار وی با ترامپ را یک پیروزی بزرگ برای خود به حساب آوردند. این در حالی است که روسای جمهور گذشته آمریکا همانند اوباما و جورج بوش همواره از رهبر مجارستان به دلیل اقدامات سرکوبآمیز گسترده وی علیه جامعه مدنی گریزان بودند با این حال گویا ترامپ با اقدام خود از تمام این سرکوب ها و اقدامات منفی اوربان حمایت به عمل آورد. به اعتقاد بسیاری دولت احتمالی بایدن که قصد دارد حامی اساسی ارزش های حقوق بشر و لیبرال دموکراسی باشد، میتواند تهدیدی بالقوه برای اوربان و حاکمیتش تلقی شود.
رهبران کمی در جهان پیوند دوستانهای همانند مودی و ترامپ بایکدیگر داردند. پیوند این دو رهبر در منافع مشترک آنها در زمینه امنیتی، دفاعی و نگرانیهای متقابل در مورد قدرتیابی روز افزون چین ریشه دارد. سبک رهبری ترامپ و مودی از جوانب بسیاری شبیه است. به عنوان مثال هر دوی آنها خود را رهبرانی قوی میدانند که توانایی نمایشهای سیاسی بزرگی را دارند. هر دو تلاش کردهاند تا از دامنه انتقادات مردم جامعهشان با اعلام حمایت از مطبوعات و معترضان صلح طلب بکاهند و در مقابل از احساسات ملیگرایانهای برای تحریک پایگاه های مربوط به خود استفاده نمایند. نکته دیگری که وجود دارد، این است که دولتهای پیشین آمریکا رابطه ای که ترامپ با هند برقرار کرده است را نداشتند، در زمان دولت بوش، مودی متهم به مدیریت شورشهای مرگبار در گجرات شد و بوش ویزای وی برای سفر به آمریکا را رد کرد. دوستی وی با اوباما نیز بدون اختلاف نبود و اوباما بارها به مودی به دلیل ایجاد اختلاف میان هندوها با مسلمانان این کشور اخطار داده بود.
رابطه فیلیپین و آمریکا چندان بدون مشکل نبوده است. ماه فوریه، دولت فیلیپین به رهبری رودریگو دوترته، با ارسال یادداشت رسمی به دولت ایالاتمتحده، به توافق همکاری نظامی دو کشور موسوم به «بازدید نیروها» پایان داد. بر اساس این پیمان نیروهای آمریکایی اجازه داشتند تا در فیلیپین تمرینهای نظامی انجام دهند. این اقدام از آنجایی آغاز شد که آمریکا حاضر نشد به متحد وفادار دوترته، سناتور «رونالد دلا روزا» که متهم به نقض حقوق بشر در این کشور است، ویزا بدهد. پس از این اقدامات، دوترته از اینکه ترامپ بدون هیچ بهانهای لغو قراردادن نظامی با فیلیپین را پذیرفت، تقدیر کرد و افزود: «ترامپ شایستگی این را دارد که بار دیگر رئیس جمهور آمریکا شود». از نظر دوترته ، تغییر در دولت ایالات متحده می تواند به معنای تغییر در روش انتخاب جامعه آمریکا برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر و آزادی مطبوعات در فیلیپین هم باشد و این موضوع میتواند پیامدهای عمدهای برای افرادی که اکنون حامیان دوترته در فیلیپین هستند به همراه داشته باشد.